vrijdag 24 juni 2011

Verplichte vrijwilligers gezocht

Bij discussies over bezuinigingen op allerlei terreinen komt steeds dezelfde urgentie naar boven: veel vrijwilligers zijn nodig! Veel taken die worden wegbezuinigd door het Rijk of gemeente zullen moeten worden overgenomen door vrijwilligers of ze zullen gewoonweg niet meer gedaan worden.
Als het gaat om het doorontwikkelen van de WMO, de zogenaamde WMO 2e fase speelt dit in zeer grote mate. Voor het ontlasten van mantelzorgers, een groep die enorm zal groeien de komende tientallen jaren, zijn veel zorgvrijwilligers nodig. Die kunnen dan een mantelzorger een dagje of dagdeel ontlasten van de zorgen voor diens naaste. Probleem hierbij is dat het maar de vraag is of er in de toekomst zoveel zorgvrijwilligers zullen opstaan.

Want in deze moderne tijd, waarin veel huishoudens door tweeverdieners gerund worden of door alleenstaande ouders, wordt tijd een schaars goed. Men moet veel uren maken om het huishoudboekje buiten de problemenzone te houden. Verder heeft men zorgtaken in en om het huis: kinderen, huishouden, huisdieren en noem maar op. Dan moet er nog vrijwilligerswerk gedaan worden op de sportclub van de kinderen, omdat ze anders geen lid kunnen blijven. Dan zijn er nog de familiebezoekjes die voor de gezelligheid dienen te worden afgelegd en misschien is er dan ook nog een ouder wordend familielid die de nodige aandacht vergt. En dan is er echt geen tijd over om ook nog eens een keer zorgvrijwilliger te worden. Of wel soms?

Ik maak me dan ook grote zorgen over de toenemende druk op mantelzorgers. Steeds minder aanspraak kan worden gemaakt op zaken die vroeger uit een pgb betaald konden worden. Dagopvang bij beginnende dementie zal een te kostbare zaak blijken te zijn, waardoor de mantelzorgers thuis zwaarder belast wordt. De thuiszorg zal beperkt worden. Hoe meer mensen er geholpen moeten worden, hoe minder uren hulp er beschikbaar zal komen.

Vrijwilligers zullen minder beschikbaar zijn dan in het verleden. Mensen gaan later met pensioen en hebben als ze eindelijk met pensioen zijn, zin in een vrije tijdsbesteding zonder al te veel verplichtingen. Lekker weg op vakantie wanneer je zelf wil. Eindelijk tijd voor die leuke hobby (varieert van vliegtuigspotten via het zoeken van rugstreeppadden tot het afleggen van alle fietsroutes in Noord Holland). Wie zit dan te wachten op een vaste activiteit waardoor je weer niet de vrijheid krijgt die je al zolang nastreeft?

Ik hoop dat er genoeg mensen zullen zijn die naast de vrije tijd op hun 67e toch nog graag iets voor anderen willen betekenen. Het moet ook mogelijk zijn een soort parttime vrijwilliger te zijn en toch nog genoeg tijd over te houden voor leuke privé dingetjes. Maar hoe we over een tijdje nog jongere vrijwilligers vinden is een groter probleem. Het is weliswaar heel goed dat jongeren op de middelbare school tegenwoordig door de maatschappelijke stages het vrijwilligerswerk aangeleerd krijgen, maar wat beklijft daarvan als ze minder vrije tijd krijgen door vervolgopleiding en werk?

Het lijkt erop dat we in de toekomst zullen moeten gaan werken met verplichte vrijwilligers, zoals vroeger op school als er een karweitje moest worden gedaan waar niemand zin in had. De leraar wees dan drie verplichte vrijwilligers aan. Een soort maatschappelijke dienstplicht voor iedereen tussen de 18 en 67 zou een idee zijn. Allemaal verplicht vier uur per week aan het vrijwilligerswerk. Maar ja, als je werk moet doen waar je niet gemotiveerd voor bent, wordt dit ook al geen succes.
Ik ben benieuwd wat voor ideeën de bestuurders in Den Haag en de gemeentes uit hun hoge hoed toveren om meer vrijwilligers aan het werk te krijgen. Misschien komt er wel een regeling dat bedrijven gestimuleerd worden om werknemers met behoud van salaris enkele uren per week vrijwilligerswerk te laten doen. Zo kun je je als bedrijf wel als heel maatschappelijk betrokken profileren en wellicht staat daar een belasting- of ander voordeel tegenover van Het Rijk.

Je weet maar nooit hoe een koe een haas vangt, maar zoals we allen weten: die kans is wel klein.

woensdag 8 juni 2011

Werkende moeders?

In de huidige tijd van bezuinigingen snapt iedereen wel dat moet worden gekeken naar het verlagen van de uitgaven van het Rijk. Zo is het ook begrijpelijk dat wordt gekeken naar het mogelijk verlagen van de kosten voor kinderopvang. Voor de staat dan, want voor ouders wordt het duurder.

In tegenstelling tot paniekzaaiers in de media denk ik dat de kosten voor kinderopvang over het algemeen een stuk lager zijn dan het geld dat ook de minst verdienende ouder verdient. Of het moet gaan om een bovenmodale kostwinner, wiens partner een klein baantje heeft en bijvoorbeeld de helft van het minimumloon verdient. Dan lijkt het opeens of het geen zin heeft om te gaan werken, omdat het gezin de inkomsten van het kleine baantje voor een groot deel aan de kinderopvang besteedt. Zo rekent men nu eenmaal in Nederland, we zijn van oorsprong toch een soort kruideniers en dan ook nog kruideniers met een calvinistische inslag.

Verder vinden veel stellen in Nederland het belangrijk dat 1 van hen vaak thuis bij de kinderen is. En als dat niet lukt, liefst een familielid zoals opa of oma. Dat is zo gegroeid in Nederland en dat hebben de meeste van ons toch ook meegekregen in hun opvoeding. Het feit dat de basisscholen bijna collectief woensdagmiddag vrij zijn, speelt ook een rol. Daarom zie je ook dat veel werkende moeders of vaders woensdag vrij willen en vrij krijgen.

Voor wie is het nu echt een ramp als de kinderopvang duurder wordt. Ik denk voor alleenstaande ouders en vooral diegenen die een baan rond het minimum hebben en nog erger misschien: een parttime baan omdat ze geen fulltime werk kunnen krijgen. Want dat is een niet genoeg onderkend probleem in Nederland. Er komen steeds meer mensen die geen contract voor meer dan een halve of ¾ baan kunnen krijgen.

Nu las ik gisteren dat de lage inkomens veel minder extra hoeven te betalen dan de hoge inkomens. Dat lijkt heel mooi, maar als je tegelijkertijd kijkt naar het percentage van het inkomen dat het betreft, zou dat best wel eens heel anders uit kunnen pakken. Ik heb het nog niet goed berekend, maar 175 euro extra kosten voor iemand met minimumloon per maand is heftiger dan 500 euro extra kosten voor mensen met driemaal modaal. Of niet?

We zijn af en toe maar vreemd in Nederland. We willen dat mensen kinderen krijgen, want anders betaalt niemand later onze AOW. Dus liefst zien we toch wel dat vrouwen gemiddeld 2 kinderen krijgen. Die vrouwen moeten, net als hun man, het liefst fulltime werken. Reden: de economie heeft voldoende arbeidskrachten nodig, het werk moet gedaan worden. Bijvoorbeeld in de zorg zijn de komende jaren veel extra uren personeel nodig en wie moeten dat gaan doen? Juist, vooral die vrouwen.

Verder moeten die vrouwen(en mannen) ook meer mantelzorg gaan verlenen aan: de oude buurvrouw die zelf geen boodschappen meer kan doen, de ouders die schoonmaakhulp nodig hebben omdat ze te oud zijn, de kinderen die een lichte tot iets minder lichte handicap hebben (want dan verdwijnt het pgb). Dus, het devies is: fulltime werken en daarnaast mantelzorg en oh ja, het zou ook fijn als er nog tijd wordt ingeruimd voor vrijwilligerswerk op de voetbalclub of op school.

Maar, dan komt het: de uitdaging wordt nog groter, want we gaan de opvang van uw kind duurder maken. Ja, zeg, de samenleving hoeft toch niet voor de verzorging van uw kinderen op te draaien? U wilde zelf toch zo nodig kinderen, dan moet u ook de financiële gevolgen dragen.

En zo gaan we vrolijk door met onze kruideniersmentaliteit met calvinistische inslag.
In Nederland doe je het als vrouw sowieso eigenlijk nooit goed. Als je fulltime werkt, noemt men je een slechte moeder. “Ze heeft nooit tijd voor de kinderen. Ja,ja, ze spreken van kwaliteitstijd als ze thuis zijn, maar geloof je dat nou echt? Die kinderen worden toch niet opgevoed? En ze gaan wel zes keer per jaar met vakantie. Die kinderen zijn strontverwend!” Als je parttime werkt ,ben je een luxe vrouwtje. “ze werkt alleen maar om de vakantie te verdienen en is als collega altijd afwezig als er iets met de kinderen is en elke woensdagmiddag moet ze zo nodig vrij hebben” Als je thuisblijft en voor de kinderen en het huishouden zorgt, ben je zelfs een soort paria. “wat krijgen die kinderen nou voor voorbeeld met een moeder die de hele dag thuis zit duimen te draaien, ze kan wel wat meer vrijwilligerswerk gaan doen, dan doet ze nog iets nuttigs en als ze gaan scheiden moeten wij als samenleving zeker voor de kosten opdraaien”.

Kinderopvang zal steeds meer noodzakelijk zijn, aangezien vrouwen alleen al uit financieel oogpunt meer zullen moeten werken om het gezin draaiend te houden. Dat lukt met 1 inkomen gewoon niet meer. Alleenstaande vrouwen zullen ook fulltime moeten werken om hun kinderen een goede toekomst te kunnen bieden. We moeten allemaal langer doorwerken en opa’s en oma’s als goedkope (en ook heel gezellige en betrouwbare) kinderoppas zullen veel schaarser worden. Het is dus een hot item in verband met de toekomst.

Zorg als overheid dat ouders die gebruik maken van de kinderopvang een reëel bedrag betalen, waarbij ze (of ze nu grootverdieners zijn of van het minimumloon ontvangen) niet onevenredig veel van hun inkomen moeten inleveren. Stimuleer het positief denken over grotere banen, maar zorg dan ook dat zulke banen aangeboden worden. Het moet geen keus zijn tussen o,5 en 1,0 fte. Mensen moeten ook 0.7 of 0,8 fte kunnen werken. Die mogelijkheid moet ze dan wel geboden worden. Ga je daar als overheid nu eens sterk voor maken!



zondag 5 juni 2011

Donn(d)erpreek


Bericht van NOS teletekst: Minister Donner heeft wethouders opgeroepen zich niet met de landelijke politiek te bemoeien. Als gemeentes gebruikt worden als platform voor landelijke oppositie wordt het land onbestuurbaar, zei hij in Buitenhof. De gemeentes stemmen woensdag over het bestuursakkoord dat de overdracht van taken naar de gemeenten regelt. De VNG wil dat ze instemmen, maar niet met het onderdeel waarin de bezuinigingen op de sociale werkplaatsen zitten. Donner waarschuwde dat de gemeenten niet in het akkoord mogen shoppen: als ze de bezuinigingen afwijzen, krijgen ze geen geld voor extra taken.

Dit mag je met recht een “Donn(d)erpreek noemen. Het is nogal wat als een minister de gemeentes oproept zich niet met de landelijke politiek te bemoeien, en anders… dan zwaait er wat. Den Haag bemoeit zich zelf constant met de plaatselijke politiek, maar dat is blijkbaar iets heel anders?

De oproep van Donner wekt bij mij bevreemding en niet alleen om bovenstaande constatering. De verhoudingen in de meeste gemeentes zijn toch wel in lijn met de uitslagen van de verkiezingen van De Tweede Kamer, die slechts enkele maanden na de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Weliswaar iets meer zetels voor wat in Den Haag nu de oppositie is en weliswaar vaak een samengesteld college waar ook deze Haagse oppositiepartijen deel van uitmaken, maar toch! Het is geen linkse, samenzweerderige kliek die de gemeentes bestuurt. Waarom dan zo van leer trekken tegen de wethouders?

Slikken of stikken, zegt Donner. Hij is nog opgegroeid in de jaren dat levertraan door de tere kinderkeeltjes gegoten werd en de enige manier om die beproeving te doorstaan was nu eenmaal doorslikken. Dat was zo tot ver in de jaren zestig. Zo vormde je Hollandse bikkels. Dat waren nog eens tijden; ouders hadden nog gezag en wethouders durfden vast nog niet in te gaan tegen de hoge Haagse ministers. Andere tijden dus.

Donner wil dat de bestuurders in Den Haag niet in de wielen gereden worden door lastige wethouders (misschien zelfs wel van linkse komaf, oh gruwel) uit die lastige gemeentes, die al doorhebben dat de taken die vanuit Den Haag naar de gemeentes geschoven gaan worden, niet met voldoende middelen geleverd worden. Als ze dat doen, krijgen ze gewoon geen geld meer voor extra taken, heeft hij vanmiddag in Buitenhof gedreigd (volgens NOS teletekst).

Stoere taal voor een minister van stavast. Zelfs met windkracht 10 stapt hij nog op zijn zwarte herenfiets van Hollandse makelij om ons land te besturen. Respect daarvoor. Maar iets minder respect voor de spierballentaal die hij vandaag uitte en die een bestuurder als Arnold Schwarzenegger in zijn hoogtijdagen niet zou misstaan.
Leg liever uit waarom het helemaal niet nodig is dat wethouders uit gemeentes zich zorgen maken. Zich zelfs zulke zorgen maken dat de gemeentes woensdag op het VNG congres waarschijnlijk instemmen met het bestuursakkoord met uitzondering van de bezuinigingen op de sociale werkplaatsen. Ik ben benieuwd of hij dat kan. Dat is pas de taal van een echte bestuurder: niet praten met de spierballen, maar spreken uit overtuiging en dan ook echt overtuigen. Go, go Piet Hein!