Premiersdebat: kruising van valkuil, doolhof, drie-op-een-rij en mens-erger-je-niet

Laat ik nu altijd hebben gedacht dat politieke debatten op radio en tv bedoeld waren om mensen die kijken en/of luisteren duidelijkheid te geven over de standpunten van de diverse partijen zodat ze meer gefundeerd hun stem kunnen bepalen (als ze dat al niet gedaan hadden). Nee, we houden nu een tv debat om te kijken wie de beste premier van Nederland kan worden. Maar kun je dat bepalen aan de hand van een slecht geleid debat waar partijen door elkaar heen praten, elkaar verwijten maken en geen echte duidelijkheid scheppen? Het is dat ik allang weet wat ik wil stemmen, want ik vind het vervelend om naar te kijken. De politici zijn meer bezig met een spelletje dat het midden houdt tussen: valkuil, doolhof, drie op een rij, monopoly of mens erger je niet dan dat ze bezig zijn met duidelijkheid scheppen naar de potentiële kiezer. Ik denk dat ik volgende keer maar niet meer kijk.

Dan kan ik maar beter nog een keer naar de 1 na laatste aflevering van Lost kijken. Dat is een lang(s)lopende serie die steeds meer vragen oproept naarmate je dichter bij het einde komt. En laat ik nu net gisteren in de VARA gids lezen dat de laatste dubbele aflevering van aanstaande vrijdag niet al die vragen beantwoord. Heb ik daar nou 6 seizoenen voor zitten kijken? Ik zit met tientallen vragen, waarvan er misschien wel veel onbeantwoord blijven. Maar ja, dan worden er in ieder geval ook vast wel wat beantwoord.

Maar om terug te komen op het premiersdebat. Vanmorgen las ik in de krant een analyse dat na zondag de uitkomst van het kabinet eigenlijk al min of meer vaststaat: VVD, CDA, D’66 en Christenunie. Samen goed voor 78 zetels. Uit hetzelfde artikel blijkt dat er ook een combinatie met VVD, PvdA, GroenLinks en D’66 mogelijk is, goed voor 87 zetels, maar veel minder waarschijnlijk. Wie is de schrijver van dit verhaal? Niemand minder dan hoofdredacteur Geert ten Dam. Het zegt me verder niets, want ik weet niet of hij veel inside information heeft. Maar ik denk altijd dat 78 zetels een smalle basis voor een coalitie is (veel smaller dan 87). Verder denk ik dat het niet echt logisch is dat de Christenunie samen met VVD in 1 kabinet beland. In het vorige kabinet was er voor de normen en waarden van deze christelijke groepering nog wel een en ander te behalen, maar hoe zit dat als de liberale VVD de grote baas wordt? De Christenunie heeft meer te winnen (qua profilering en qua stemmenwinst voor de toekomst) als ze niet samen met het CDA in een kabinet met de VVD gaan zitten.

Maar hoe zie ik dan een nieuwe coalitie? Het lijkt me goed dat we de verschillen tussen de partijen duidelijk krijgen, zodat mensen echt weten waar ze uit kunnen kiezen. Als je nu al weet dat Mark Rutte niet met Job Cohen wil, maar wel met JP kun je het beste niet op de partij van Mark stemmen. Kies dan liever de partij van JP of de partij van Job. Of kies Femke, Alexander, Emile. Rutte weet al met wie hij wil, maar heeft de kiezer daar ook nog iets over te zeggen?

Deze week heb ik de stemwijzer maar weer eens ingevuld. Ik kom heel duidelijk niet bij Mark of JP uit. Als eerste kom ik al jarenlang bij een linkse partij uit waar ik niet op stem. Niet omdat de partij me niet aanspreekt, dat doet ze wel. Maar ik vind deze partij in de praktijk te star. Verder kom ik als tweede altijd bij de PvdA uit en dat was ook nu weer het geval. Ook D’66, PvDD en SP scoren bij mij goed. Maar CDA en in hogere mate VVD en PVV scoren beneden peil. Voor de zekerheid heb ik oom Stemmentracker gedaan om te kijken hoe de partijen de afgelopen jaren ten opzichte van jouw ideeën over zaken gestemd hebben. Weer dezelfde uitkomst. Maar daarbij kon ik duidelijk zien dat de partij van mijn voorkeur regelmatig uit coalitieoverwegingen een bepaald stemgedrag had getoond. En dat is natuurlijk het keurslijf als je meebestuurt.

Ik denk dat je meer te weten komt over de partijen door op internet een stemwijzer te doen, dan dat je naar een premiersdebat kijkt. Na afloop krijg je de scores voor de beste debaters en de slechtste. Maar zijn dat voortekenen voor wie de beste premier van Nederland wordt? Is Mark Rutte behalve de ideale schoonzoon ook de ideale premier? En als zijn partij de grootste wordt, wordt hij dat dan ook? Of schuift men een staatsvrouw als Neelie Kroes naar voren? Laten wij als kiezers nu maar eerst onze eigen vraag beantwoorden: Welke partij kiezen we op 9 juni? En dan wil ik de volgende vraag vrijdag beantwoord hebben bij Lost: Is John Locke de boze broer van Jacob?