Stem(t)wijzer

Gisteren in de Volkskrant gelezen hoe Maarten van Rossem analyseert dat er maar drie serieuze partijen in Nederland zijn: VVD, CDA en PvdA. Deze hebben in de afgelopen zes decennia in wisselende combinaties ons land bestuurd en hebben het er volgens hem over de hele linie heel behoorlijk gedaan. In economisch opzicht staat Nederland er vergelijkenderwijs zeer goed voor. De werkloosheid is laag en zowel de arbeidsparticipatie als de arbeidsproductiviteit is hoog. Maar volgens Van Rossem is het sinds Fortuyn de nationale consensus dat het niet goed gaat met Nederland.

Ik vind dit een rake analyse. Niet dat ik me helemaal aansluit bij het idee dat er maar drie serieuze partijen zijn in Nederland. Het milieuaspect, dat ik heel belangrijk vind, komt juist door het feit dat de grote drie altijd naar consensus met zoveel mogelijk Nederlanders zoeken niet voldoende aan bod in de uitwerking van de verkiezingsprogramma’s. Naar mijn zin gaat het de laatste jaren ook veel te langzaam met verbeteringen door te voeren op het gebied van duurzame landbouw en veeteelt. Te lang is het dierenwelzijn door de economische belangen voorop te zetten op het tweede plan gekomen. Een partij als Groen Links, die dit wel doet (maar nog niet heeft meegeregeerd en daarom ook makkelijk vast kan houden aan deze principes) heeft wel degelijk zin. Ik neem ze dan ook wel serieus.

Maar Maarten van Rossem heeft natuurlijk gelijk als hij stelt dat bij verkiezingen uiteindelijk de grote drie vaak de dienst uitmaken. Wat dat betreft had Geert Wilders ook echt niet hoeven aan te sluiten bij het ‘premiersdebat’ waar ik gisteren al over schreef. Geert Wilders, premier? No way.

Gisterenavond waren bij het praatprogramma Knevel en Van den Brink te gast vier dames, nummers twee op de lijsten van CDA, PvdA, VVD en PVV. Dus weer die keuze voor de PVV. Waarom eigenlijk? Waarschijnlijk omdat dit de manier was om vier dames aan tafel te krijgen. Bij Groen Links staat de dame op 1.

Wat viel mij nu op aan de discussie tussen de vrouwen als je het vergelijkt met de debatten waar de heren aan deelnemen. De toon bleef over het algemeen vriendelijker en in ieder geval bleef men elkaar vriendelijk glimlachend aankijken. Alleen de VVD-ster Edith Schippers werd erg fel en keek daarbij soms bepaald venijnig. Maar ik heb ook echt het idee dat zij en Mark Rutte speciaal getraind hebben op de aanval op andere kandidaten. Ze bleef ook steeds door de anderen heen praten, ook als ze zelf net het woord had gehad. Onder het mom: aanval is de beste verdediging. Dat motto kan wat mij betreft beter bewaard worden voor Oranje op het WK.

Op mij kwam ze door haar venijnige blikken en het doortetteren niet prettig over. Terwijl bijvoorbeeld Marja van Bijsterveldt (CDA) ook pittige aanvallen deed, maar daarbij vriendelijk doch indringend bleef kijken, op tijd wist wanneer ze moest ophouden en daardoor geen moment irritatie opriep. Ook Nebahat Albayrak (PvdA) bleef netjes en bleef vooral een prettige en rustige toon in haar stem houden. En zelfs Fleur Agema (PVV) bleef het lieve poppengezichtje dat ze altijd heeft netjes in de plooi houden, zelfs als ze venijnige gebaartjes met haar vingers maakte. Een glimlach als van een madonna.

Op tv gaat het heel erg om het totale plaatje. Een vriendelijk gezicht, rustige toon en tempo, weten wanneer je niet door een ander heen moet praten en wel weten wat je als statement naar buiten wil brengen. Niet teveel handgebaren en zeker geen opgestoken vingertje. Wat humor op zijn tijd, en een hoge mate van zelfverzekerdheid zonder een ondertoon van arrogantie. Eigenlijk dezelfde eigenschappen die ik in de Beverwijkse gemeenteraad graag zie.

En dan ben ik weer terug in het Beverwijkse, waar het college druk bezig is met het werken aan het collegeprogramma dat een dezer weken naar buiten zal komen. Wij zijn al verder dan het landelijke: de verkiezingen zijn achter de rug, de coalitie is gevormd en het college is samengesteld. Nu het moeilijkste werk nog, met alle bezuinigingen die op gemeenteland afkomen. Keuzes maken zal een ingewikkeld proces worden, waarbij de grote vier partijen flink over de brug zullen moeten komen. Ook van eigen stokpaardjes zal het een en ander gevraagd worden. Iedereen gaat nat, niemand zal alleen kunnen scoren.

Dit gaat natuurlijk ook op voor de landelijke partijen. Hypotheekrenteaftrek? Voor de 1 een breekpunt, maar kun je een breekpunt wel als dictaat opleggen aan anderen, terwijl ze misschien door een combinatie van maatregelen de pijn voor je eigen doelgroep kunt verzachten? Want dat iedereeen "gepakt"gaat worden is wel duidelijk. Bezuinigingen komen uit de lengte of uit de breedte. Maar om nu klakkeloos te kiezen voor huizenbezitters in plaats van huurders? AOW leeftijd verhogen pas in 2020. Lijkt sympathiek voor de groep die het dan niet treft, maar iedereen moet toch solidair zijn? Je kunt toch ook beginnen met een half jaar langer doorwerken? Zo heeft elke partij nog wel punten waar water bij de wijn moet worden gedaan. Voor de kiezer wordt het wel ingewikkeld. Je kiest voor een principe programma en je moet vertrouwen hebben dat de partij van jouw keuze zoveel mogelijk in een coalitieakkoord weet in te brengen.Maar om te weten waar de verschillen liggen, kun je beter niet naar de tv kijken, maar zoeken op internet.

Op internet zijn volop stemwijzers te vinden. En ze maken er echt werk van om uit te leggen hoe jouw mening overeenkomt met die van de partijen. Ik heb er zelf in ieder geval meer aan gehad dan aan die televisiedebatten. Ik heb mijn stem bepaald en heb er vertrouwen in dat deze partij zoveel mogelijk probeert een evenwichtig regeerakkoord te sluiten. Dus, stem(t) wijzer!